Hulpprogramma's

Op deze pagina is een korte beschrijving opgenomen van programma's, die je kunt gebruiken bij het ontwikkelen van een site. Het betreft een beperkte selectie van applicaties voor Windows 95/98. Achtereenvolgens komen aan de orde editors, validators, linkcheckers, browsers en FTP-programma's.

Editors

HTML-documenten zijn ASCI-bestanden. Dat wil zeggen dat ze gemaakt kunnen worden met een gewone tekst-editor, zoals Kladblok (Notepad) van Windows. Nadeel van zo'n eenvoudige tekst-editor is dat je de code geheel met de hand moet intypen. Daarom zijn er in de loop van de tijd speciale HTML-editors ontwikkeld, waarmee je de code kunt invoeren via menu-opties, knoppenbalken en/of de rechter muistoets. Dergelijke editors zijn er inmiddels in een groot aantal, variërend van eenvoudig (zoals WebWriter) tot geavanceerd (zoals Allaire HomeSite).

Naast de tekst-georiënteerde editors zijn er ook WYSIWYG-editors, waarbij WYSIWYG staat voor What You See Is What You Get. Deze editors geven het document weer in een vorm, welke een benadering is van hetgeen je in de browser ziet. Omdat de code op de achtergrond verzorgd wordt, hoef je bij het gebruik van dit soort editors maar beperkt kennis van HTML te hebben. Wanneer je slechts incidenteel een HTML-document maakt, kan dat een voordeel zijn. Als je echter regelmatig HTML-documenten produceert, zal het verlies van de controle op de opgenomen code eerder een nadeel zijn. Vooral ook omdat de code bij dit soort editors lang niet altijd volgens de specificaties is en daardoor tot foutmeldingen bij de validatie leidt. Ook WYSIWYG-editors zijn er van eenvoudig tot geavanceerd. Tot de categorie eenvoudig behoren de gratis editors van Microsoft en Netscape, respectievelijk Frontpage Express en Composer. Dreamweaver van Macromedia en Frontpage van Microsoft zijn voorbeelden van editors, die beschikken over veel meer en geavanceerdere mogelijkheden. Een veel gehoorde klacht over met name Frontpage en Frontpage Express is, dat deze de HTML-documenten veel te groot maken door het opnemen van overbodige code (in het bijzonder het FONT element). Met als gunstige uitzondering Dreamweaver geldt voor alle genoemde WYSIWYG-editors dat deze eigenmachtig de code van bestaande HTML-documenten wijzigen.

Hierna worden enkele tekst-georiënteerde editors beschreven. Informatie over andere HTML-editors is onder meer te vinden bij Tucows en Stroud.

Allaire HomeSite

Tot de beste HTML-editors hoort zonder twijfel Allaire HomeSite. Het programma is niet goedkoop, maar als je een uitgebreide site moet onderhouden zeker een aanrader. Het biedt veel gebruiksgemak en een groot aantal geavanceerde mogelijkheden. Uitgebreide wizards zijn er voor het maken van frames, tabellen, scripts en style sheets. Elementen kunnen ingevoegd worden via de rechter muisknop, of met behulp van één van de zelf te configureren knoppenbalken. Door rechts te klikken op de activering van een element en te kiezen voor bewerken, wordt een dialoogvenster geopend waarin ook de nieuwste attributen uit HTML 4.0 zijn opgenomen. De opties Tag Insight en Tag Completion maken het mogelijk tijdens het typen attributen en de beëindiging van een element snel toe te voegen. Uitgebreide mogelijkheden zijn er voor zoeken en vervangen. HomeSite bevat een ingebouwde HTML-validator voor het controleren van de HTML-code, maar de resultaten van de controle zijn helaas niet altijd correct. Als alternatief kan echter ook de Professional versie van het programma CSE HTML Validator in HomeSite geïntegreerd worden. Spellingcontrole is in meerdere talen beschikbaar. Een ingebouwde linkchecker test of de hyperlinks in een enkel document of in een hele site kloppen. Daarnaast kunnen de hyperlinks ook direct vanuit HomeSite door het programma Linkbot gecontroleerd worden. HomeSite heeft een eigen ingebouwde browser, maar ondersteunt ook Internet Explorer als interne browser.
Voor meer informatie: Allaire.

WebWriter

WebWriter is een (voor thuisgebruikers) gratis HTML-editor met een groot aantal mogelijkheden. Onder andere afbeeldingen, tabellen, formulieren, hyperlinks, lijsten en frames kunnen met behulp van dialoogvensters in het document opgenomen worden. De attributen van veel HTML-elementen kunnen eenvoudig bewerkt worden door met de rechter muisknop op de activering van een element te klikken. De verschillende dialoogvensters hebben een directe koppeling met ingebouwde editors voor style sheets en JavaScript. Met behulp van Code Completion kun je snel attributen toevoegen. WebWriter heeft uitgebreide mogelijkheden voor zoeken en vervangen.
Meer informatie is te vinden op de site van WebWriter.

Validators

Om er achter te komen of je de HTML-code correct hebt opgenomen, is het verstandig je HTML-documenten altijd voor publicatie te controleren. Je kunt dat doen met een online validator, maar ook een programma voor offline controle gebruiken. De programma's A Real Validator en NSGMLS zijn echte validators. Dat wil zeggen dat ze de HTML-code op dezelfde wijze controleren als een online validator. Ze doen dat door gebruik te maken van officiële door het W3C voor de verschillende HTML-versies opgestelde "document type definitions" (DTD; zie ook de beschrijving van de DOCTYPE declaratie). Voor offline controle kunnen ook CSE HTML Validator en HTML Tidy gebruikt worden, of de in de HTML-editor Homesite ingebouwde moduul. Omdat de controle niet plaatsvindt op basis van een officiële DTD, zijn dit soort programma's over het algemeen minder nauwkeurig waar het gaat om het juiste gebruik van de HTML-code. Zo zien ze soms fouten over het hoofd, of komen ze met valse foutmeldingen. Vaak bieden deze programma's echter wel extra mogelijkheden, bijvoorbeeld bij het corrigeren van de gevonden fouten.
Van wat andere orde is het programma Bobby, waarmee je de toegankelijkheid van je documenten kunt bekijken.

A Real Validator

Het shareware programma A Real Validator maakt bij de controle van de HTML-code gebruik van officiële door het W3C opgestelde "document type definitions" en levert daardoor zeer betrouwbare resultaten. Het programma is ontwikkeld door de maker van de online validator WDG HTML Validator. Meerdere documenten, al dan niet gedefinieerd in een project, kunnen tegelijkertijd gecontroleerd worden. De foutmeldingen worden op een gebruiksvriendelijke wijze weergegeven, met waar nodig verwijzingen naar toelichting in help-bestanden. Naar wens kunnen nieuwe of eigen DTD's toegevoegd worden.
Meer informatie vind je op de site van A Real Validator.

NSGMLS

Ook het gratis programma NSGMLS controleert de HTML-code aan de hand van door het W3C opgestelde "document type definitions". Het heeft echter geen gelikte grafische schil en wordt uitgevoerd in een DOS-box. De resultaten worden weggeschreven in een tekstbestand en zijn niet altijd eenvoudig leesbaar. Het gebruik van NSGMLS zal hierdoor waarschijnlijk voorbehouden blijven aan specialisten.
Meer informatie over NSGMLS vind je op de SP (SGML parser) site.

CSE HTML Validator

Een veel gebruikt programma voor offline controle van de HTML-code is het programma CSE HTML Validator. Het programma maakt geen gebruik van door het W3C opgestelde "document type definitions" en de resultaten zijn daardoor een enkele keer wel eens minder nauwkeurig.
Van CSE HTML Validator zijn er twee versies: de gratis Lite en de shareware Professional. De Professional versie heeft een meer uitgebreide controle op de HTML-code dan de Lite versie. Daarnaast wordt in de Professional versie aangegeven welke van de gebruikte elementen of attributen geen deel uitmaken van HTML 4.0, browser-specifiek zijn, of niet ondersteund worden door de verschillende browsers.
In beide versies wordt binnen het programma een overzicht gegeven van de fouten en andere meldingen. Klik je op een fout of melding, dan spring je in de ingebouwde editor naar de juiste regel in het HTML-document en kun je direct de noodzakelijke wijzigingen aanbrengen.
De Professional versie kan geïntegreerd worden onder meer met de HTML-editor Allaire HomeSite.
Meer informatie over het programma vind je op de CSE HTML Validator Home Page.

HTML Tidy

Het gratis programma HTML Tidy beschikt niet over een eigen Windows schil en moet in een DOS-box worden uitgevoerd. Het programma controleert op fouten in de HTML-code en schrijft het resultaat weg in een tekstbestand. Indien gewenst kun je de fouten ook direct laten corrigeren, maar je moet er dan wel op bedacht zijn, dat de lay-out van het brondocument ook zal wijzigen.
Als alternatief voor het werken in een DOS-box kun je gebruik maken van HTML-editors, waarin HTML Tidy geïntegreerd is. Dat zijn onder meer Allaire HomeSite (vanaf versie 4.5) en de gratis HTML-editor HTML-Kit (een voor het overige nogal eenvoudige editor, waarin dialoogvensters voor het invoeren of bewerken van elementen geheel ontbreken).
Meer informatie vind je op de site van HTML Tidy.

Bobby

Bobby is een gratis programma dat niet zozeer controleert op correcte HTML-code, maar vooral kijkt of de documenten goed toegankelijk zijn voor mensen met een handicap. Dat gebeurt op basis van de Web Content Accessibility Guidelines van het W3C (World Wide Web Consortium). Daarnaast controleert Bobby of de gebruikte HTML-code ondersteund wordt door de verschillende browsers (dat gebeurt echter niet altijd correct).
Meer informatie over het programma en een online versie vind je bij het Center for Applied Special Technology (CAST).

Linkcheckers

Een controle op de juistheid van de hyperlinks in je HTML-documenten is belangrijk. Niet alleen is het vervelend voor bezoekers als bepaalde hyperlinks niet blijken te werken, het staat bovendien ook slordig. Zeker als je veel links in je documenten hebt opgenomen, is het gebruik van een linkchecker als Xenu's Link Sleuth of Linkbot aan te bevelen.

Linkbot (Express)

Linkbot is een programma waarmee je in één keer voor alle documenten in een site kunt controleren of de hyperlinks nog kloppen. De gratis Linkbot Express heeft als beperking dat niet meer dan 100 links gecontroleerd worden, de (tamelijk prijzige) Linkbot Pro kent deze beperking niet. Beide versies controleren ook interne links (ankers). De resultaten zijn te zien in het Linkbot venster, maar kunnen naar keuze ook door de browser worden weergegeven. De HTML-documenten kunnen binnen het Linkbot venster direct bewerkt worden. In de laatste versie is het programma voor offline controle van de HTML-code CSE HTML Validator opgenomen.
Voor meer informatie: Watchfire.

Xenu's Link Sleuth

De gratis linkchecker Xenu's Link Sleuth heeft minder toeters en bellen dan Linkbot en kan bijvoorbeeld geen interne links controleren, maar voert voor het overige z'n taak even goed en snel uit. De resultaten zijn te zien in het Xenu venster, maar kunnen net als bij Linkbot ook door de browser worden weergegeven. Het programma kent geen beperking wat betreft het aantal links.
Voor meer informatie: Xenu.

Browsers

Ook browsers zijn een belangrijk hulpmiddel bij het ontwikkelen en onderhouden van een site. Enerzijds omdat je wilt weten hoe de documenten worden weergegeven door de verschillende browser(versie)s en anderzijds om er achter te komen of een browser fouten bevat waar je rekening mee moet houden. Gezien het grote aantal browsers op de markt zal je je enige beperking moeten opleggen. Uiteraard controleer je de documenten met de laatste versies van de meest gebruikte browsers: Microsoft Internet Explorer en Netscape Navigator. Daarnaast kan het geen kwaad ook eens te denken aan Opera, dat zich in een toenemende populariteit mag verheugen. Tenslotte is het goed de site ook eens te bekijken met een tekst-geörienteerde browser als Lynx.

Microsoft Internet Explorer

Van Microsoft Internet Explorer is de kans klein dat versie 1 en 2 nog gebruikt worden en dat heeft alles te maken met de kwaliteit van deze browsers. Internet Explorer 3 daarentegen begint al aardig de competitie met Netscape Navigator 3 aan te kunnen en biedt ondersteuning voor (inline) frames, Java applets, ingesloten geluidsfragmenten en extra opmaak bij tabellen. Op het gebied van scripts worden Visual Basic en de eigen JScript (komt globaal overeen met JavaScript versie 1.0) ondersteund. Van Cascading Style Sheets wordt een deel van CSS1 ondersteund, maar vaak niet correct.
Internet Explorer 4 kan zich ruimschoots meten met Netscape Navigator 4 en dat is ook te zien aan het toegenomen gebruik. Van HTML 4.0 wordt een groot deel ondersteund, waaronder de extra mogelijkheden voor formulieren. De implementatie van het OBJECT element kent helaas zoveel fouten, dat het gebruik gedurende lange tijd speciale voorzorgen zal vragen. Van JavaScript wordt versie 1.2 ondersteund. De ondersteuning van Cascading Style Sheets geldt het grootste deel van CSS1 en een beperkt deel van CSS2 en is over het algemeen redelijk tot goed.
Internet Explorer 5 is in het voorjaar van 1999 verschenen. De nieuwe mogelijkheden hebben vooral betrekking op DHTML (Dynamic HTML) en XML (Extensible Markup Language). Op het gebied van HTML en CSS is er maar weinig veranderd ten opzichte van versie 4.
Gezien het gebruik van Internet Explorer is het aan te raden je site te controleren met de versie 3, 4 en 5. Probleem is dat versie 4 of 5 niet samen met versie 3 op één Windows systeem kunnen staan en je dus over een tweede machine moet beschikken. Als oplossing wordt wel genoemd het installeren van de 16-bit versie van Internet Explorer 3. Houd er echter rekening mee dat JavaScript in Internet Explorer 4 of 5 daarna niet meer werkt. Versie 4 en 5 kunnen wel gelijktijdig op één systeem staan, indien je de laatste pas naderhand installeert. Kies in dat geval bij de installatie van Internet Explorer 5 voor het behouden van versie 4. Windows 98 SE bevat standaard Internet Explorer 5 en het is niet mogelijk Internet Explorer 4 daarnaast te installeren.
Voor meer informatie: Microsoft.

Netscape Navigator

Netscape Navigator is vanaf de eerste versie (najaar 1994) een veel gebruikte browser geweest. In Navigator 2 wordt het gebruik van frames, Java applets, ingesloten geluidsfragmenten en JavaScript 1.0 ondersteund. Navigator 3 kent op het gebied van HTML vooral nieuwe attributen voor bestaande elementen en ondersteunt daarnaast JavaScript 1.1.
Netscape Navigator 4 (onderdeel van de suite Netscape Communicator, maar ook standalone verkrijgbaar) heeft als belangrijkste nieuwe mogelijkheid het gebruik van layers. Omdat vergelijkbare mogelijkheden bereikt kunnen worden met Cascading Style Sheets (via de eigenschappen voor positioning) worden de elementen LAYER en ILAYER echter niet door het World Wide Web Consortium (W3C) in een HTML-specificatie opgenomen en zullen ze naar verwachting ook niet door andere browsers ondersteund gaan worden. De uitgebreide mogelijkheden uit HTML 4.0 voor tabellen en formulieren worden niet door Navigator 4 ondersteund. Van Cascading Style Sheets ondersteunt Navigator 4 een behoorlijk deel van CSS1 en een beperkt deel van CSS2. De ondersteuning kent echter veel fouten. Onhandig is dat de weergave van CSS geregeld is via JavaScript: zet een gebruiker de ondersteuning voor javaScript uit, dan worden CSS ook niet weergegeven.
De laatste verschenen versies Navigator 4.5, 4.6 en 4.7x kennen geen nieuwe of verbeterde mogelijkheden op het gebied van HTML en CSS.
Begin 1998 besloot Netscape van Communicator een zogenaamd Open Source project te maken en de programmacode vrij te geven. Daardoor kan iedereen bijdragen aan het verbeteren van het programma en dat lijkt zijn vruchten te gaan afwerpen. De lay-out engine, dat deel van de browser dat een HTML-document analyseert en op het scherm weergeeft, is vanaf de grond opnieuw opgebouwd en moet onder andere HTML 4.0, CSS1 (geheel), CSS2 (voor een deel) en XML volgens de specificaties gaan ondersteunen. Regelmatig zijn er de afgelopen jaren er nieuwe test-versies van de lay-out engine verschenen en die zien er veelbelovend uit. Inmiddels zijn van het uiteindelijke programma, dat het versienummer 6 zal krijgen, enkele beta-versies uitgebracht.
Het controleren van je site doe je het beste met zowel Netscape Navigator 3 als 4. Indien je gebruik maakt van JavaScript kan het geen kwaad ook een controle met Navigator 2 uit te voeren. De verschillende versies van Netscape kunnen probleemloos naast elkaar geïnstalleerd worden (in volgorde van versienummer).
Voor meer informatie: Netscape Communications Corporation.

Opera

Opera is na Microsoft Internet Explorer en Netscape Navigator de derde browser op de markt. Tot de kenmerken van Opera behoren niet alleen compactheid en snelheid, maar zeker ook de vele opties voor persoonlijke instellingen, zoals lettertype, puntgrootte en kleur van de verschillende koppen en de tekst en wel of geen ondersteuning van frames. Daarnaast het werken met meerdere documentvensters binnen één browservenster (bij andere browsers moet je steeds een nieuw browservenster openen), het snelschakelen tussen de instellingen van het document en die van de gebruiker, in- en uitzoomen en afdrukken op een instelbare schaal.
Opera 2.1, de eerste versie welke op enigszins ruime schaal gebruikt is, beschikt over de meeste basismogelijkheden van HTML en frames. In versie 3 is de ondersteuning van JavaScript en een aantal plug-ins opgenomen, in versie 3.5 die van Java applets (via een plug-in). Opera 3.5 ondersteunt daarnaast Cascading Style Sheets (CSS1) en doet dat zeer correct. De uitgebreide mogelijkheden uit HTML 4.0 voor tabellen en formulieren worden nog niet door Opera ondersteund.
Wanneer je Opera wilt gebruiken voor de controle van je HTML-documenten, dan kun je de verschillende versies zonder problemen naast elkaar installeren.
In tegenstelling tot Microsoft Internet Explorer en Netscape Navigator is Opera niet gratis, maar moet je een registratie kopen.
Voor meer informatie: Opera.

Lynx

Lynx is een tekst-geörienteerde browser, welke van afbeeldingen alleen de waarde van het ALT attribuut weergeeft en voor de overige inhoud (zoals koppen) het standaard systeemfont gebruikt. Het wordt vooral op Unix-systemen toegepast als waarde gehecht wordt aan het snel weergeven van de informatie. Van Lynx is ook een versie gecompileerd, welke draait onder Windows 95/98. Het mist de aantrekkelijke weergave en de toeters en bellen van grafische browsers en zal door de meeste mensen daarom niet gezien worden als een serieus alternatief voor Microsoft Internet Explorer, Netscape Navigator, of Opera. Voor een controle op de weergave van je documenten door een tekst-geörienteerde browser is het echter zeer bruikbaar.
Voor meer informatie: FDISK.COM.

FTP-programma's

Een FTP-programma gebruik je om met het File Transfer Protocol bestanden te uploaden van je PC thuis naar de server van je provider, of om bestanden van een server naar je PC thuis te downloaden. Aanraders zijn het freeware LeechFTP en het shareware CuteFTP.

LeechFTP

LeechFTP is een uitstekend gratis FTP-programma. De directory-structuur van de harddisk wordt weergegeven naast die van de server en bestanden kunnen eenvoudig via drag and drop vanuit een directory op de harddisk naar een directory op de server en omgekeerd gekopieerd worden. Het is mogelijk bestanden van verschillende servers tegelijk te downloaden, zonder een nieuw venster te hoeven openen. Afgebroken downloads en uploads kunnen worden hervat (handig als er bij het downloaden of uploaden van grote bestanden bijna aan het eind iets misgaat). Via de optie Compare directories wordt de directory op de server vergeleken met die op de harddisk en kun je snel zien welke bestanden nieuw of gewijzigd zijn. Een aardige bijzonderheid van het programma is de Job Queue: de bestanden die je wilt uploaden en/of downloaden kun je in een rij zetten en met een timer op een nader te bepalen tijdstip laten verwerken. Informatie over een verbinding kun je opslaan in een bookmark.
Zie voor meer informatie de site van LeechFTP.

CuteFTP

CuteFTP is een shareware FTP-programma. Het beschikt vanzelfsprekend over basismogelijkheden als drag en drop en het hervatten van afgebroken downloads en uploads. Bestanden op de server kun je direct bewerken in een editor, zonder ze eerst op je eigen PC te moeten opslaan. Ook CuteFTP biedt de mogelijkheid om directories te vergelijken en om bestanden die je wilt uploaden en/of downloaden in een rij zetten en op een nader te bepalen tijdstip laten verwerken. Door de integratie met de Windows Shell, kun je direct vanuit Explorer/Verkenner bestanden uploaden naar een geselecteerde server. CuteFTP beschikt over een uitgebreide Site Manager, waarin je de gegevens van de verbindingen kunt opslaan.
Meer informatie over CuteFTP is te vinden op de site van GlobalSCAPE.

  Inhoud Handleiding HTML   Index   Inhoud Hulpprogramma's

Laatste wijziging 23 september 2000
Copyright © 1995-2000 Hans de Jong